การแบ่งประเภทของอุตสาหกรรม
อุตสาหกรรม เป็นคำที่บัญญัติขึ้นโดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว แทนคำภาษาอังกฤษ คือ Industry และให้หมายถึง การทำของขึ้นมาให้เป็นสินค้า นั่นคือ การแปรรูปวัตถุดิบเพื่อใช้ประโยชน์ให้ได้มาซึ่งผลิตภัณฑ์ หรือบริการในเชิงการค้า ทำให้เกิดผลออกมามีมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ (Value added)
ประเทศไทยมีนโยบายเน้นการพัฒนาเพื่อก้าวไปสู่ประเทศอุตสาหกรรมใหม่ จึงก่อให้เกิด โรงงานอุตสาหกรรมหลายประเภท กระจายสู่ภูมิภาคต่างๆ ของประเทศ มีการผลิตหรือการแปรสภาพของวัสดุสิ่งของ ให้เป็นผลิตภัณฑ์เพื่อการค้า ซึ่งพอสรุปประเภทอุตสาหกรรมตามขั้นตอนการผลิตให้เป็นผลิตภัณฑ์ได้ดังนี้
1.1 ประเภทอุตสาหกรรมที่แบ่งตามลักษณะวัสดุที่นำมาใช้ในการผลิต
1.2 ประเภทอุตสาหกรรมที่แบ่งตามกรรมวิธีหรือกระบวนการผลิต
1.3 ประเภทอุตสาหกรรมที่แบ่งตามลักษณะของผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป
1.1 ประเภทอุตสาหกรรมที่แบ่งตามลักษณะวัสดุที่นำมาใช้ผลิตแบ่งออกได้เป็น 3 พวก คือ
ประเภทอุตสาหกรรม
|
ความหมาย
|
ผลิตผลิตภัณฑ์ที่ผลิตได้
|
1.1.1 อุตสาหกรรมขั้นปฐมหรือขั้นพื้นฐาน (Primary Industry)
|
อุตสาหกรรมที่นำเอาทรัพยากรธรณี หรือผลิตผลทางการเกษตร การประมง การเลี้ยงสัตว์ที่ได้มาโดยตรงเป็นวัตถุดิบ
|
การขุดแร่ การขุดน้ำมัน และแก๊สธรรมชาติ การแปรรูปไม้ การหีบฝ้าย การทำน้ำตาล การทำหนังแห้ง
การสีข้าว การสกัดน้ำมันพืช นมและผลิตภัณฑ์นม ผลิตภัณฑ์ประมงแช่แข็ง ธัญพืช อาหารสัตว์
|
1.1.2 อุตสาหกรรมขั้นทุติยะ(Secondary Industry)
|
อุตสาหกรรมที่นำเอาผลิตผลจากอุตสาหกรรมขั้นปฐมมาเป็นวัตถุดิบเพื่อทำเป็นผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปอื่น ๆ ต่อไป
|
กลั่นน้ำมัน การเอาสินแร่มาถลุงเป็นโลหะ ปั่นด้าย
ทำน้ำตาลทรายฟอกขาว
|
1.2 ประเภทอุตสาหกรรมที่แบ่งตามกรรมวิธีหรือกระบวนการผลิตแบ่งได้เป็น 3 ประเภท
ประเภทอุตสาหกรรม
|
ความหมาย
|
ผลิตผลิตภัณฑ์ที่ผลิตได้
|
1.2.1 อุตสาหกรรมในเชิงสกัด(Extraction Industry)
|
อุตสาหกรรมที่มีกรรมวิธีการผลิตโดยใช้การสกัดเอาสิ่งที่ต้องการออกมาจากวัตถุดิบเป็นสำคัญ
|
การสีข้าวเปลือกให้เป็นข้าวสาร การสกัดน้ำมันจากรำ เมล็ดฝ้าย เมล็ดนุ่น, มะพร้าว, ผลปาล์ม การทำนาเกลือ,
การเพาะปลูก การป่าไม้
การย่อยหิน การทำสารส้ม
|
1.2.2 อุตสาหกรรมการผลิตหรืออุตสาหกรรมโรงงาน(Manufacturing)
|
อุตสาหกรรมที่ทำการผลิตสินค้าสำหรับออกจำหน่ายโดยมีสถานที่ทำการผลิตที่เรียกว่า โรงงาน เป็นการนำเอาวัตถุดิบมาปรุงแต่ง ดัดแปลง แปรสภาพด้วยแรงงานมนุษย์ หรือเครื่องจักรกล เพื่อเปลี่ยนสภาพมาเป็นเครื่องอุปโภคบริโภค
|
การผลิตรองเท้า รถยนต์ การทำเยื่อกระดาษ ผลิตสุรา หรือแอลกอฮอล์ ผลิตยาและเวชภัณฑ์ ทำอาหารกระป๋อง ปั่นด้าย ทอผ้า สร้างเครื่องจักร และยังรวมถึงเครื่องหัตถกรรม
|
1.2.3 อุตสาหกรรมขนส่งและบริการ (Service Industry)
|
การประกอบธุรกิจด้านการให้บริการหรืออำนวยความสะดวก
|
การขนส่ง การโรงแรม การจัดทัศนาจร การท่องเที่ยว การค้าขาย การธนาคาร การโทรคมนาคม การไปรษณีย์
|
1.3 ประเภทอุตสาหกรรมที่แบ่งตามลักษณะของผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปแบ่งเป็น 3 ประเภท
ประเภทอุตสาหกรรม
|
ความหมาย
|
ลักษณะผลิตภัณฑ์ที่ผลิต
|
1.3.1 อุตสาหกรรมหนัก(Heavy Industry)
|
อุตสาหกรรมที่ต้องใช้เครื่องจักรกล แรงงาน และเงินจำนวนมาก ใช้เทคโนโลยีระดับสูง ผลิตภัณฑ์มีน้ำหนักมาก ปกติมักใช้โลหะที่มีน้ำหนักมาก เช่น เหล็ก ทองแดง เป็นวัตถุดิบ
|
เหล็กกล้า การทำเหล็กเส้น เหล็กแผ่น การทำสายไฟฟ้า การต่อเรือ การสร้างรถไฟ ภาพยนตร์ เครื่องจักรกล
การสร้างอาวุธยุทโธปกรณ์ อุตสาหกรรมเคมี
|
1.3.2 อุตสาหกรรมเบา (Light Industry)
|
อุตสาหกรรมที่ดำเนินการเอาวัตถุดิบอันเป็นผลจากอุตสาหกรรมหนักมาประดิษฐ์เป็นผลิตภัณฑ์ หรือผลิตสิ่งของเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำหนักเบา เป็นอุตสาหกรรมที่ไม่ต้องใช้ทุนมากนัก
|
การทอผ้า การทำอาหารกระป๋อง การทำยาและการทำเครื่องเวชภัณฑ์
การทำอลูมิเนียม การผลิตเครื่องวิทยุ เครื่องโทรทัศน์ การผลิตเครื่องเด็กเล่น สิ่งทอและการผลิตแป้งชนิดต่าง ๆ
|
1.3.3 อุตสาหกรรมในครอบครัว (Home or Cottage Industry)
|
กิจการที่ทำกันขึ้นภายในครอบครัวหรือภายในครัวเรือน มักจะเป็นประเภทหัตถกรรม ถ้าจะมีการใช้เครื่องจักรบ้างก็ขนาดเล็ก ผลิตใช้เองในครอบครัว เหลือจึงจำหน่ายเป็นอาชีพ
|
การทำร่ม การจักสาน
การทอผ้าไหม การแปรรูปอาหาร เครื่องปั้นดินเผา
ผลิตภัณฑ์โอท๊อปประจำจังหวัดต่าง ๆ ตั้งแต่ระดับ 3 ดาวถึง 5ดาว
|